Нарата һайхан үглөөгүүр уудам Түгнын талаар һэтэ автохүлэгөөр гүйлгэлдөөд, Зандин дуганай рамнайда ерэхэдэмнай, бороо багаханаар бидэниие сүршэжэ байгаа һэн. Нангин дуганай оройнь шубуунай далинууд шэнгеэр дэрбыгээд, тэнгэридэ ниидэшэхэеэ байһан талын онгосо мэтээр дуган харагдаа һэн. Хориин арбан нэгэн эсэгын сэргэнүүд жэбжытэр зоогоотой, һүр һүлдэ бадараама тугууд намилзана. Үндэһэн хубсаһаа үмдэһэн үбгэд хүгшэд, залуу хүбүүд басагад дуганаа гороолно.
Хамба лама Дамба Аюшеев түрүүтэй ламбагайнар хуралаа хураба. Хори буряадуудай түрүүшын дасанай анхан байһан Зандин нютагта дуган рамнайлагдажа, хурал хурагдажа байхадань, тон гүнзэгы удхатай гээшэ. Буряад Уласай урдуур оршодог нютагаархин мүргэхэ, гороолхо, хубиин хэрэгээ бүтээхэ дасантай болобо ха юм. Дасанаа тойроод Зандин нютаг баһа һэргэхэ аабза гэжэ найдал түрэнэ.
Һур харбагшад зорюута бэлдэһэн талмай дээрэ номо годлиёо бэлдэжэ, тэмсээндэ зоригоо зэһэнэ. Шэб шэнэхэн тайзан, харагшадай һууха һандалинууд, модоной үнэр хангалталууд аятайханаар харагдана. Барилдагшадай барилдаха талмайда, шагай наадагшадай туршалдаха газарта мүрысэгшэд олоороо сугларанхай байба. Шагай наадан гурбан янза нааданай дүримтэй: мори урилдаан, шагай шүүрээлгэ, шагай няһалалга. Залуухан үхибүүд юу мэдэхэб даа, шагай наадан гээшые түрүүшынхиеэ хаража байһаншье зон байба. Няһалалга, шүүрээлгэ тухай хөөрэбэб: яагаад няһалхаб, али гараараа шүүһэн шагайгаа абахаб, шүүрээлгэ ямар гуримтай наадан гээшэб, хэн илаһанда тоологдохоб гэхэ мэтэ асуудалнуудта харюу үгөөд, шадахаяа харуулаад үгэбэб. Буряад Уласай тамирай федерациин ахалагша шүүгшэ Цыржэ-Мэдэг Баяртуевна Аюшеева тэмсээндэ хабаадагшадай нэрэ обог тодолон бэшэжэ абана. Шагай нааданай дүрим хөөрэжэ үгэбэ.
Барилдагшадай талмай дээрэ эдиршүүл барилдажа эхилбэ. Харахада шүрдэгэрхэнүүдшье һаа, яһала шүрбэһэлиг хүбүүд Бата Гомбоев (Хушуун-Үзүүр), Сансар Содномов (Харгана), Женя Волосатов (Харгана),Аюр Ширапов (Иволга), Вадим Сальников (Эгэтын-Адаг), Антон Гармаев (Бом) болон бусад хүбүүд ана-мана барилдажа байгаа һэн.
Үндэһэн наадануудаа үргэн һэргээе гэһэн уряагаараа олониие өөрынгөө хойноһоо даллан дахуулдаг Алексей Гергенов һур харбагшадай дунда номо годлиёо агсан зогсоно. Харбагшад соо эгээн наһатай боложо ябаһан, баян дүршэлтэй, һур харбалга тухай бүхые мэдэхэ Цырендоржо Магаковые хараад урмашамаар байгаа һэн. Эрэшүүл үндэһэн хубсаһаа үмдэхэдөө ямар жэбжэгэр гоёнууд болоно гээшэб! Буряад хубсаһан хүниие һархайлгадаг, һүр һүлдыень үргэдэг, гол руунь гол оруулһан мэтэ ошо зали нэмээдэг гэжэ би һанадагби.
Буряад арадай дуунуудай зэдэлжэ байһан газар руу алхаяа түргэдүүлэн гэшхэлбэб. Дуушадай урилдаан түлэг дундаа байба. Хүндэтэ жюри һуурияа эзэлэнхэй, эдэ хэд бэ гэхэдэ: Буряадай арадай артистка Ешин-Хорло Гомбоин, арадай дуунуудые дууладаг дуушан Дарима Дамдинова, БГУ-гэй багша Бадмажаб Будаин гэгшэд. Бүхыдөө 40 гаран дуушад дүүнай манлайда гараха гэжэ дуугаа хангюурдаа. Тэдээн соо 8 наһатайһаа эхилээд, 80 гараһан наһатайшуул байна. Хэншье хэнииешье урдаа табихаар бэшээр зоригжонхой, арадай дуунуудые бэлдэнхэй, зүрхөө хөөрэнгинүүд, тайзан дээрэ гараха ээлжээгээ хүлеэнэ.
Зандин дуганай бүтээлгэдэ, барилгада бүхы ухаан бодолоо, хүсэ шадалаа, зүрхэн зоригоо зорюулһан хүнүүд гэхэдэ. Дондог Чимитович Дабажалсанов, Соелма Баяртуевна Дагаева хоёр болоно. Олоной һанаан урагшатай, олоной хүсэн хүсэтэй гэжэ эндэл харагдана. Нэгэхэн жэл соо иимэ ехэ дэмбэрэлтэй хэрэг бүтээхэ гээшэ гайхамшаг. Зандинайхин буян хэшэгтэй, зориһондоо хүрэдэг улад зон байна!
НХ
1278
