Буряад уласай болбосорол ба эрдэм шэнжэлгын яаман хүүгэдэй сэсэрлигтэ олон хэлэтэй оршон бүридхэхэ хүтэлбэри үнгэрэгшэ жэлhээ эхилээд ябуулагдажа байна бэлэй.
Энэ hуралсалай түсэлынь хадаа хүүгэд багашуул ганса ород бэшэ буряад хэлээр хөөрэлдэжэ, дуугаража, ойлгожо шадаха болгоходо оршоно.
Мүнөө манай республикада 71 хүүгэдэй сэсэрлиг ба 377 байгууллагада энэ түсэлые хэрэгжүүлжэ байна. Гэхэдээ шэнэ хүтэлбэринь хуушанай шэнги ганса гуша минутын хэшээлээ үедэ буряад хэлэ hураха бэшэ бүхэли үдэрөө хоер хэлээр hургалта ябуулха зорилготой. Тиймэhээ хүүгэд түргэн хэлэндэ орохо, үгэнүүдые сээжэлдэхэ, юрын амидаралдаа буряад хэлээ хэрэглэжэ шадаха болоно гэжэ эрдэмтэд арга зүйшэд хэлэжэ байна.
2015 онhоо эхилээд шэнэ хүтэлбэри хэрэжүүлхэ зорилгоор Улаан-Удэ хотын найман мүн Загарай ба Иволгын аймагуудай хоер хүүгэдэй сэсэрлигые туршалтын талмай болгожо hунгаhан байна.
— Манай республикын толгойлогшо Вячеслав Владимирович Наговицынай даабаряар Буряад уласай нютаг дэбисхэр дээрэ буряад хэлэ дунда hургуулиhаа гадана хүүгэдэй сэсэрлигhээ эхилээд зааха нүхэсэл буритхэлгэ ябуулагдажа эхилээд байна. Юундэ заабол сэсэрлигээ үеhөө эхилхэнь шухалаб гэхэдэ энэ наhандаа хүүгэд хоер гурбаншье хэлэ ехэ бэрхэшээлгүйгээр hуража шадаха байдаг байна гэжэ Буряад уласай болбосорол ба эрдэм шэнжэлгын яамын зүблэгшэ Людмила Боросгоева тайлбарилаба.
«Информ Полис» сонин Улаан-Удэ хотын хоер сэсэрлигээр айлшалжа ажалтайнь танилсаба. 35-р хүүгэдэй сэсэрлигэй ахалагша багша Лариса Зиннатуллинагай хэлэhээр энэ хүтэлбэриин дагуу хүүгэдые янза янзын наадан, туршалта, түсэл хэлбэреэр hургалтаа ябуулахада hайн үр дүн харагда-жа эхилээд байна. Буряад хэлэнэй багшань хүүгэдэй юрын үдэр тутамай ажалдань хабаадалсажа буряадаар үгэнүүдые заажа үгэхэдэнь улам дүхэм болоно. Жэшээнь, үглөөгүүр сэсэрлигтээ ерэхэдэнь угтажа абаад али гү үдэрэнгөө хоол эдижэ байха зуурынь ерэжэ хөөрэлдэжэ юумэ заажа үгэдэг байна. Углөөнэй дасгалаа хоер хэлээр ябуулахада хүүгэд дабхар тоо hурана. Иигэ иигэhээр хүүгэд бага багаар буряадаар бодоhоноо хэлэхэ, томо хүнтэй хөөрэлдэжэ түргэн hурадаг байна.
«Миний үхибүүн дүрбэн наhатайhаа энэ сэсэрлигтэ ябажа эхилээд мүнөө бэрхээр буряадаар дуугарадаг болонхой. Бидэ гэртэ буряадаар хөөрэлдэхэ, хүбүүндээ зааха гэжэ оролдодогбди. Харин гэрhээ гараад буряад хэлээ хэрэглэхэ нүхэсэл бүридэхэгүй байhаниинь ехэ харамсалтай байгаа. Мунөө хадаа хариншье бидэндэ буряад хэлэ заажа эхилэнхэй», гэжэ нэгэ хүмүүжэгшын эжы хэлэжэ байна.
«Тохорюухан» — «Журавленок» нэрэтэй хүүгэдэй сэсэрлиг хадаа олон жэлэй туршада үндэhэтэнэй уламжалалые дээдэлжэ hуралсалай хүтэлбэриеэ ябуулдаг заншалтай. Олон эхэ эсэгэнэр заабол энэ сэ-сэрлиг руу үхи хүүгэдэй оруулха дуратай байдаг . Мүнөө үедэ эндэ гурбан хэлэтэй оршон бүритхэжэ ажалаа ябуулжа байна. Ород буряад хэлэhээ гадана англи хэлэ баhа заадаг юм.
Ехэнхи бүлгэмүүдэй багша хүмүүжүүлэгшэнэрынь өөhэдөө буряадаар дуугардаг тула хүүгэдые дабхар буряадаар хүмүүжүүлдэг байна. Харин зорюута ерэжэ хэшээл заадаг багшань хүүгэдые үзэг үгэеэ зүб хэлэхэ, буряад арадай наада наадулха гү али мүрысөөндэ бэлдэжэ үгэдэг байна.
Буряад уласай нютаг дэбисхэр дээрэ буряад хэлэнэй hарын аян эхилээд байна. Энэ hара соо буряад арадай үльгэр домогой зүжэг , наадан гэхэ мэтэ олон hонирхолтой арга хэмжээ ябуулагдаха юм.
