мэр
1889

Аман зохёолой алтан абдар уудалая!

Анхарагты, уншагты бодолгото бологты!
Буряад  арадай аман зохёол соо алтан һургаал, хүмүүжүүлгын захяа  заабари, богонихоноор аад, сэсэн  мэргэнээр ялас гэжэ хэлэһэн хурса үгэнүүд, буряад хэлэнэй баяниие харуулһан ирагуу найраг оложо болоно!  

Ноёниие тааладаггүй,
Нохойе тахалдаггүй.

Эрдэни элэхэ бүреэ үнгэ ородог,
Эрэ хүн зобохо бүреэ ухаа ородог.

Өөдэлхэ дээшэлхын сагта
Үнэгэнэй һүүлээр эльбэхэ.
Үтэлхэ нэтэрэхын  сагта
Үхэрэй һүүлээр шэрбэхэ.

Зэбын һайн жэбэрхэгүй,
Зээгэй һайн мартахагүй.

Хүнэй юумэн хүсэтэй,
Хүзүүнэй мяхан хатуу.

Харуу хүн зөөри   баридаг,
Хатуу  хүн түрэ баридаг.

Мал хараха ама тоһодохо,
Хүниие тэжээхэ толгой шуһадаха.

Муу хүндэ ноён олон,
Муудаһан мяханда үтэн олон.

Нохойн хотодо шара тоһон тогтохогүй.

Тархи томотой ноён болохо,
Табгай томотой барлаг болохо.

Үнэн худал хоёрой хоорондо
Үүдэн хойморой зайтай,
Үхэхэ түрэхын хоорондо,
Үүлэнэй соорхойн наратай.

Боломжогүй юумэнһээ
Буладай үзүүр хухарха.


Арбан табанай һара нэгэ һайхан,

Атар газарай сэсэг нэгэ һайхан

Аба эжын һургаал нэгэ һайхан.

Эрдэм ном дээдэ баян,

Үри хүүгэд дунда баян,

Эд хүрэнгэ адаг баян


Хада һайтай үнэгэн бардам.

Хадам һайтай хүрьгэн бардам,

Нохой һайтай хотон бардам.


Үхэхэдэ шүдэн сагаан,

Үтэлхэдэ үһэн сагаан,

Үхэхэдэ яһан сагаан.

Һалхитай тэнгэриин үүлэн нэгэ хурдан,

Һаруул ухаантанай һанал нэгэ хурдан,

Һайн мориной дабхиха нэгэ хурдан.


Саһанда мүр хара,

Саарһанда бэшэг хара,

Заргада үгэ хара.


Эрдэнэдидэ алтан нэгэ шара,

Эдэдэ жанша нэгэ шара,

Эдеэндэ уураг нэгэ шара.


Шэбэнэһэн үгэ нүхэртэ харша,

Шэбэрээ бороо дэгэлдэ харша,

Ехэ һанаан биедэ харша.


Баян хүндэ худалдаашан инаг,

Бааран хүндэ нохой инаг,

Хобууша хүндэ ноён инаг.


Тэхын эбэр тэнгэридэ  хүрэнэ гэдэг нэгэ худал,

Тэмээнэй  һүүл газарта хүрэнэ гэдэг нэгэ худал,

Тэнэг хүн ноён һууна гэдэг нэгэ худал.


Хадаһаа халижа үхэһэн шаазгайн мяха нэгэ олдохогүй,

Модонһоо унаһан шоргоолжоной мяха нэгэ олдохогүй,

Дасанда һуугаад туража үхэһэн гэлэн нэгэ олдохогүй.


Үхэртэй хүндэ газар холо,

Үгырһэн хүндэ эдеэн  холо,

Үхэһэн хүндэ дэрэ холо.


Шулуун дээрэ ногоо ургуулха нэгэ бэрхэ,

Уһан дээрэ гал түлэхэ нэгэ бэрхэ,

Үхэрэй эбэр дээрэ саһан тогтохо нэгэ бэрхэ.


Эрье руу бууһан уһан нэгэ дошхон,

Эмээлээ хобхолһон морин нэгэ дошхон,

Эхэнэрээ голоһон эрэ нэгэ дошхон.


Һая бууһан бэри нэгэ сэмсэгэр,

Нуурта бууһан нугаһан нэгэ сэмсэгэр,

Хүлэг мориной дэлһэн нэгэ сэмсэгэр


Уула бүһэгүй нэгэ дутуу,

Далай таглаагүй нэгэ дутуу,

Тэнгэри баханагүй нэгэ дутуу.


Худагай уһанда загаһан  үгы,

Хуушанай  үгэдэ  худал үгы,

Үндэр тэнгэридэ  шата үгы.


Уһан байбал замаг байна,

Уула байбал зам байна,

Ухаантан байбал засаг байна.


Үнэн үгэдэ худал байхагүй,

Үхэрэй эбэртэ саһан байхагүй,

Үмхи модондо хабша байхагүй.


Һохор үхэртэ худаг бү үзүүл,

Солгёотой  хүндэ хутага бү үзүүл,

Һогтуу хүндэ архи бү аягала.

Автор:

Подписывайтесь

Получайте свежие новости в мессенджерах и соцсетях